PHOTOGRAPHY WEBLOG

Vandaag in NRC Handelsblad kraakt kunstredacteur Eddie Marsman de World Press Photo tentoonstelling in de Oude Kerk te Amsterdam. De uitvoering van de tentoonstelling, de keuze van de jury, er deugt allemaal weinig van in zijn 'artistieke' visie.

Een greep:

Ondanks de status en de kwaliteit van de deelnemers wil de tentoonstelling nog wel eens tegenvallen. Zo ook dit jaar. Vijfendertig panelen, opgehangen tussen fragiele paaltjes. Het staat er maar verloren bij. Mooi is anders. Dicht op elkaar zitten de foto's elkaar voortdurend in de weg. Je krijgt al na enkele panelen het gevoel overal hetzelfde te zien.

En wat het jury-oog betreft: het kijkt ook dit jaar weer op soms ondoorgrondelijke wijze. Waarom zou Oded Balilty een eerste prijs hebben gekregen voor een foto van een joodse koloniste die in haar eentje een compleet peloton politie wil tegenhouden, en Yonathan Weizmann slechts een derde voor zijn serie waarin even later die dag de wapenstokken neerkletteren op de hardleerse kolonistenhoofden?

Zoals het ook onbevattelijk is dat de Noor Espen Rasmussen een magere derde plaats kreeg voor een overzichtsfoto, gemaakt in het Pakistaanse bergdorp Balakot dat in 2005 zwaar getroffen werd door een aardbeving. Het is een ontroerende foto waarop in één oogstrelende beweging devotie, erbarmelijkheid en uithoudingsvermogen zijn vastgelegd.

Rasmussens foto's onttrekken zich, net als de foto's van Lowenstein, Cendón en Meyer (door Marsman geprezen als 'conceptuele kunstwerken' met 'artistieke perspectieven', red.) aan de sfeer van uitersten en calamiteiten die de fotojournalistiek eigen is. En ze blijven overeind in een tentoonstelling die foto's eerder egaliseert dan onderscheidt. Dat laatste zegt misschien wel meer over hun kwaliteit dan het feit dat ze een prijs kregen.

Misschien kan NRC Handelsblad de volgende keer beter een echte journalist naar World Press Photo sturen, in plaats van een kunstredacteur die minachtend neerkijkt op fotojournalistiek. (Die is immers, in Marsman's ogen, 'niet artistiek genoeg'.)

Dan kan Eddie Marsman zich voortaan weer fijn bezig houden met de zogenaamde 'kunstfotografie' van Rineke Dijkstra, Désiree Dolron, Erwin Olaf, Hellen van Meene, etcetera.

Het familiebedrijf van Sam Shaw, die beroemde foto's maakte van Marilyn Monroe, mag vrij gebruik maken van de foto's van de overleden superster. Dat besloot een rechter eerder deze week. Monroe heeft nooit in haar testament laten vastleggen wie na haar dood de rechten van haar foto's krijgt. Het familiebedrijf The Shaw Family Archives bezit onder meer de rechten op de beroemde foto van Monroe in de witte, wapperende jurk.

De vrouw van de in 1982 overleden producent van Monroe, Lee Strasberg, beheert sinds de dood van de blondine haar bezittingen. Zij sleepte het bedrijf voor de rechter, omdat dat T-shirts met de opdruk van Monroe verkocht in de Amerikaanse staat Indiana. De advocaat van Strasberg gaat in hoger beroep. Ook wil de weduwe Strasberg voorkomen dat op de website van The Shaw Family Archives vergunningen worden verkocht voor het gebruik van de foto's voor commerciële doeleinden.

Bron: De Pers.

De veiling met foto's van de Belgische koninklijke familie heeft vrijdag in Parijs bijna 50.000 euro opgebracht. Een groot deel van de objecten ging onder de hamer voor een bedrag dat de schattingen ruimschoots oversteeg.

Verschillende Belgische verzamelaars waren naar Parijs afgezakt om hun collectie te vervolledigen. De verzameling bestond uit 20.000 foto's, postkaarten en andere objecten. Ongeveer 3.500 van de foto's werden door Leopold III zelf gemaakt.

De collectie was geen eigendom van de koninklijke familie, maar van een Belgische verzamelaarster die onlangs overleden is. In de catalogus stond enkel de vermelding "Uit de erfenis van Madame P."

De verkoopprijs van sommige objecten was een veelvoud van de geschatte waarde. Een pakket dat op 20 euro werd werd geschat, ging de deur uit voor 600 euro.

Bron: Belga.

Eastman Kodak, ’s werelds grootste fotografieconcern, heeft in het eerste kwartaal van dit jaar een verlies van 151 miljoen dollar geleden tegen een negatief resultaat van 298 miljoen dollar een jaar eerder. Dat maakte het Amerikaanse bedrijf vrijdag bekend.

De omzet daalde met 7,5 procent naar 2,12 miljard dollar. De resultaten vallen analisten tegen. In het vierde kwartaal van 2006 boekte de onderneming voor het eerst in meer dan twee jaar weer een winst.

Eastman Kodak is bezig met een omvangrijke herstructurering waarbij meer dan 20.000 banen verdwijnen en fabrieken worden gesloten. De herstructurering is nodig om de sterk dalende inkomsten bij de traditionele fotografie op te vangen.

Bron: ANP.

De (kritisch-) maatschappelijke rol van de documentaire fotografie en de fotojournalistiek staat onder druk. Dit stelt Frits Gierstberg in zijn oratie "Documentaire fotografie in het tijdperk van de beeldcultuur". Gierstberg wijdt dit aan de snelheid en vluchtigheid van de huidige beeldcultuur. Ook (media-)politieke, economische en technologische ontwikkelingen veroorzaken grote veranderingen binnen het vakgebied. Gierstberg aanvaardt op vrijdag 11 mei 2007 de bijzondere leerstoel Fotografie, in het bijzonder de sociaal-historische en documentaire aspecten in de Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen van de Erasmus Universiteit Rotterdam.

De leeropdracht van Gierstberg richt zich niet alleen op de betekenis van de fotografie voor de kunst- en museumwereld, maar vooral op meer onderbelichte kanten, zoals de rol van fotografie in een wereld die steeds sterker door de media wordt beheerst en met beelden communiceert. Voorbeelden zijn het documenteren van het leven vroeger en nu, de relatie tussen fotografie, film, televisie, internet en public relations en de commercie. Daarin speelt ook de fototentoonstelling en het fotoboek een rol.

In zijn oratie gaat de nieuwe hoogleraar in op de veranderingen binnen het vakgebied. Ook aan de kant van de 'beeldconsument' zijn de veranderingen groot. Met de intrede van het digitale tijdperk is ook het tijdperk van de zogenoemde beeldcultuur aangebroken, die wordt gekenmerkt door snelheid en vluchtigheid. Geholpen door de onbegrenste mogelijkheden van digitale beeldmanipulatie, verweven de commerciële massamedia werkelijkheid en fictie in deze beelden onontwarbaar met elkaar.

Gierstberg stelt de vraag of en welke ruimte er blijft voor beelden die willen informeren en opiniëren: voor de oude 'werkelijkheidsgebonden' functies dus van de documentaire fotografie en de (foto-)journalistiek. Vormen de processen van de autonomisering en 'verkunsting' van de fotografie de keerzijde van de vermeende 'crisis' in haar maatschappelijke functioneren? Of ontstaan er door die autonomisering juist oplossingen? Het verkrijgen van inzicht in het krachtenveld waarbinnen deze verschuivingen nu en in de nabije toekomst plaatsvinden, vormt de grote uitdaging voor zowel onderzoekers als makers van het beeld.

Frits Gierstberg (1959) is hoofd tentoonstellingen van het Nederlands Fotomuseum. Hij was onder meer curator voor drie edities Fotografie Biënnale Rotterdam en de fototentoonstelling in het kader van 400 jaar Nederlands-Australische betrekkingen.

ANP-fotograaf Robert Vos heeft donderdag aangifte gedaan bij de politie in Eindhoven van mishandeling en vernieling van zijn camera's tijdens de voetbalwedstrijd PSV - Vitesse zondag.

Vos maakte tijdens de eerste helft van de wedstrijd in het Philips-stadion foto's van PSV-supporters. Daarop wilde een suppoost hem verwijderen. Dat gebeurde volgens Vos met harde hand. Ook supporters deelden daarbij klappen en schoppen uit en gooiden bier over hem heen. Vos' camera's raakten beschadigd.

Naast de aangifte bij de politie heeft het ANP ook een boze brief gestuurd aan de Eredivisie-organisatie. Daarin vraagt het ANP dat zij stappen onderneemt om de veiligheid van de pers beter te waarborgen en in het vervolg dergelijke escalaties te voorkomen.

De woordvoerder van PSV erkent dat de steward op een andere manier had moeten optreden: "Ook wij vinden het heel erg vervelend, maar het is niet meer of minder dan een incident." De PSV-woordvoerder meent echter wel dat de fotograaf beter niet de supporters had kunnen fotograferen, "want dan maak je ze alleen maar nog gekker en dan hebben we de situatie niet meer in de hand". Dat de steward de fotograaf vervolgens verwijderde toen deze niet wilde luisteren, noemt de PSV-woordvoerder begrijpelijk.

Bron: ANP.

Zie ook de foto die Vos' collega Michael Kooren maakte van het incident.

Zaterdag 5 mei bij de Avro, om 16.10 uur op Ned. 2:

Hoogtepunt van design: Leica

De Leica is uniek in de geschiedenis van vormgeving in de twintigste eeuw, al was het maar omdat hij al zo lang meegaat. De Leica werd ontworpen in 1914 door ingenieur Oskar Barnack, maar kwam pas in 1925 op de markt. Het model was zonder meer revolutionair.

In deze aflevering een overzicht van de geschiedenis van de fotocamera. De nadruk zal liggen op de vernieuwende kenmerken van de Leica en in het bijzonder de vormgeving van dit toestel. Het merk Leica bestaat nog steeds. Met enige moeite is recentelijk de overstap gemaakt naar digitale fotografie. Maar wat voor nieuws er ook wordt bedacht, Leica zal altijd herinnerd worden om zijn klassieke modellen.

In New York zijn de National Magazine Awards (oftewel de 'Ellies') toegekend, ondermeer in de categorie fotojournalistiek.

De winnaar: The Paris Review voor de reportage Kibera, van Jonas Bendiksen.

Eervolle vermeldingen:

Aperture voor Silhouettes: Muslim Women of the Middle East and Afghanistan, met foto's van Alexandra Boulat.

National Geographic voor The Heroes, The Healing, met foto's van James Nachtwey.

The New Yorker voor The Waste Land met foto's van Robert Polidori.

Vanity Fair voor The Vietnam Syndrome met foto's van (alweer) James Nachtwey.

Laagvliegende helikopters, rondvliegende kogels. Een Amerikaanse marinier die 'Go, go, go' roept. "Het was net een oorlogsfilm", vertelt Bart Coolen vanuit het Nederlandse kamp in Tarin Kowt in Afghanistan.

Afgelopen zondag werd de 34-jarige fotojournalist uit Berlicum beschoten in een Afghaans papaverveld. Coolen is voor het Brabants Dagblad aan het werk in Uruzgan. Hij is embedded bij het Nederlandse leger.

Zondagochtend ging hij op stap met Amerikaanse mariniers om de vernietiging van de papavervelden door de Afghaanse veiligheidstroepen te bekijken. Hij maakte foto's van de Afghanen die triest naar de vernietiging van hun papavervelden stonden te kijken.

"Ineens werd er op ons geschoten. De Amerikaanse helikopter zette daarop de aanval in en vloog daarbij heel laag over ons heen. Ik deed niets anders dan foto's maken en vergat daarbij aanvankelijk helemaal om dekking te zoeken." De helikopter werd bestookt met granaten. "We lagen een tijd lang plat op onze buik in het papaverveld." Een andere Amerikaanse helikopter kwam er aan te pas om het gezelschap persmensen in veiligheid te brengen.

Bron: BN/De Stem.

Donderdagavond zijn bij een galadiner in New York de fotografieprijzen van de Overseas Press Club uitgereikt.

Paolo Pellegrin won de prestigieuze Robert Capa Gold Medal voor zijn fotoreportage "True Pain: Israel and Hizbullah". De 43-jarige Magnumfotograaf ontving in 2002 al een eervolle vermelding, ditmaal gaat hij er met de echte prijs vandoor.

De Robert Capa Gold Medal wordt jaarlijks toegekend aan de fotograaf die bij zijn werk in den vreemde buitengewone moed en doorzettingsvermogen aan de dag heeft gelegd.

Pellegrin werkte vorig jaar voornamelijk in de Zuid-Libanese stad Tyre en raakte gewond toen een raket in zijn nabijheid ontplofte. Naast zijn moed wordt ook de kwaliteit van zijn fotografische werk geprezen.

Q. Sakamaki (Redux Pictures) won de Olivier Rebbot Award voor zijn reportage "Sri Lanka: War Without End."

Kristen Ashburn (Contact Press Images) ontving de John Faber Award voor "The African Scourge," gepubliceerd door The Los Angeles Times. De jury vindt dat uit haar reportage begrip, compassie, toewijding en warmte voor de geportretteerden spreekt.

Farah Nosh (Getty Images) kreeg de Feature Photography Award voor "The Other Side of War", gepubliceerd in Time. Zijn foto's tonen het dagelijks leven van een Iraakse familie in Bagdad, volgens de jury een heel andere kant van de oorlog dan doorgaans te zien is in nieuwsfoto's.

Johannes Schwartz ontvangt de Cobra Kunstprijs Amstelveen 2007. De prijs bestaat uit een geldbedrag van 10.000 euro, een tentoonstelling in het Cobra Museum voor Moderne Kunst Amstelveen en een publicatie.

Schwartz (München, 1970) maakt interieurfoto's waar geen mens op voorkomt. De foto's kunnen niettemin worden opgevat als portretten. De prijs wordt tweejaarlijks uitgereikt. Het is de tweede keer dat de prijs wordt toegekend.

Bron: ANP.

Van 11 tot 21 mei 2007 organiseert de Brugse Derde Wereldraad i.s.m. de Noord-Zuiddienst een fototentoonstelling over de Darfurcrisis in Soedan, in het Provinciaal Hof in Brugge. De Nederlandse fotograaf Michel de Groot trok eind juli 2004 via Tsjaad naar Darfur, een reeds jarenlang door oorlog geteisterde provincie van Soedan. Naar schatting zijn 200.000 mensen gedood en sloegen meer dan 2.500.000 mensen op de vlucht voor aanvallen van de Janjaweed, de Arabische milities. Deze worden voor een groot deel verantwoordelijk gehouden voor het geweld in de regio.

Michel de Groot bracht de problematiek van de vluchtelingen uit Darfur in beeld. Zijn foto's geven de hachelijke situatie weer waarin de mensen zich in de overbevolkte vluchtelingenkampen bevinden; een groot tekort aan voedsel en drinkbaar water en een groot gebrek aan hygiëne met ziektes en sterfte als gevolg. Michel de Groot bundelde zijn foto's tot de tentoonstelling "Darfur Refugee Crisis" en is dagelijks gratis te bezichtigen in het Provinciaal Hof in Brugge, van 10.00 – 17.00 uur.

Op 11 mei wordt om 18.30 uur de tentoonstelling geopend door de fotograaf zelf en door socioloog Luc Huyse, gevolgd door een receptie met muzikale omkadering. Wie de lezing van de gastsprekers op 11 mei wenst bij te wonen, kan zich vóór 9 mei gratis inschrijven bij de Noord-Zuiddienst. Meer info: noordzuiddienst@brugge.be, 050 44 82 44

Het Nederlands Fotomuseum zit sinds kort in het prachtig gerenoveerde Las Palmas gebouw op de Kop van Zuid in Rotterdam. De openingstentoonstellingen zijn Dutch Eyes en Panorama Las Palmas. De eerste geeft een overzicht van 150 jaar Nederlandse fotografie, de tweede toont hoe de Kop van Zuid zich door de tijd heeft ontwikkeld. En er is nog veel meer te zien en te doen!

Wil jij daar ook met je foto tussen hangen? Ga dan naar het Fotomuseum en maak daar je meest mooie, spannende of vrolijke foto en MMS deze voor 31 mei naar 0612768802 en wie weet...

Kijk voor praktische informatie even op www.nederlandsfotomuseum.nl.

Het moet een vreemde ervaring zijn voor een fotojournalist: je reist de hele wereld over, en na een periode van hard werken in West-Afrika en China ben je wel even toe aan uitrusten. Waar? Thuis in je 'hometown', het rustige universiteitsstadje Blacksburg, Virginia... En dan zit je volstrekt onverwacht toch weer in het brandpunt van het wereldnieuws door een schietpartij op de lokale universiteit.

Het overkwam de bekende Amerikaanse fotojournaliste Ami Vitale. Van uitrusten kwam niets terecht, ze pakte haar camera en ging aan het werk. Haar foto's van de gebeurtenissen op Virginia Tech zijn te bekijken bij Panos Pictures.

In Knokke zijn de winnende foto's van de World Press Photo te zien, de prestigieuze internationale wedstrijd voor professionele persfotografie.

Over het winnende beeld is achteraf ophef ontstaan. Op de foto van Spencer Platt lijken de jonge Libanezen in de cabriolet onverschillige ramptoeristen, in werkelijkheid waren ze vrijwilligers die de eerste schade kwamen opnemen na de Israëlische bombardementen.

Op de tentoonstelling in Knokke zijn ook alle winnende foto's in de andere categorieën te zien. De tentoonstelling opende vandaag haar deuren en loopt tot 27 mei in Knokke. Daarna reist ze naar wereldsteden als New York, Sydney en Sao Paulo.